Như tại khu đô thị Vân Canh (Hoài Đức, Hà Nội), dự án vẫn còn nhiều dãy liền kề bỏ hoang. Hay tại khu đô thị Geleximco Lê Trọng Tấn (Hà Đông) hiện cũng đang có hàng loạt dãy nhà biệt thự, liền kề vắng bóng người ở. Đa phần, các khu nhà liền kề được cho thuê kho ở tầng 1 hoặc làm các văn phòng, song khá thưa thớt người dân sinh sống. Điểm chung của những khu đô thị này là bỏ hoang nhưng giá cao ngút trời, xu hướng tăng giá theo thời gian.

Vì sao lại “bỏ hoang”?

- Đầu tư theo phong trào: Một thời, người người nhà nhà đổ tiền vào bất động sản, ai có tiền là “gom shophouse”, “ôm biệt thự”, chỉ mong giá tăng. Nhưng khi thị trường chững lại, thanh khoản kém, người mua để đó… chờ thời. Thời thì chưa tới, mà rêu thì đã đầy tường.

- Giá cao không tưởng: Nhiều khu biệt thự được bán ra với mức giá vài trăm triệu đồng/m², tổng căn lên tới hàng chục tỷ, nhưng lại không có người thực sự cần ở, không có tiện ích, không gần trung tâm. Dân có tiền thì mua để “để đó”, dân cần ở thì không đủ tiền mua, thế là biệt thự đẹp hóa “lều cảnh quan”.

- Vị trí nghe thì hay, sống thì mệt: Dự án có thể “cách trung tâm 15 phút” nếu đi bằng… máy bay. Kết nối hạ tầng kém, dịch vụ thiếu thốn, khiến khu nhà sang trở thành nơi nghỉ dưỡng lý tưởng cho… muỗi và chuột.

Shophouse – nhà phố thương mại hay “nhà phố… không buôn bán”?

Shophouse được kỳ vọng sẽ là nơi kinh doanh sầm uất, nhưng thực tế nhiều dãy nhà chỉ có duy nhất một quán trà chanh hoạt động. Còn lại là các căn mặt tiền hoành tráng nhưng khóa cửa im lìm. Khi dân cư thưa thớt, lưu lượng người qua lại thấp, thì kinh doanh cũng chỉ để… đóng cửa sớm.

Tác động dây chuyền

Về kinh tế: Hàng loạt tài sản trị giá hàng tỷ đồng nằm bất động, không sinh lời, là một sự lãng phí lớn của nền kinh tế.

Về xã hội: Các khu “ma” khiến người dân e dè, mất niềm tin vào một số dự án. Cảnh quan xung quanh xuống cấp, mất mỹ quan đô thị.

Về thị trường: Những dự án bỏ hoang tạo hiệu ứng tiêu cực, làm nhà đầu tư mới ngần ngại, trong khi người có nhu cầu ở thực thì càng khó tiếp cận nhà phù hợp.

Lối thoát nào cho tình trạng này?

Phát triển đúng nhu cầu thật: Thay vì “vẽ” khu đô thị đẹp để bán đầu cơ, cần khảo sát sát sao nhu cầu thực tế về nhà ở, dân cư, hạ tầng.

Chính sách đánh thuế bất động sản bỏ hoang: Một số đề xuất cho rằng cần có thuế cho nhà đất không sử dụng – để giảm đầu cơ, tăng hiệu suất sử dụng tài sản.

Quy hoạch đồng bộ: Không chỉ xây nhà đẹp, cần có hạ tầng, trường học, y tế, giao thông để thật sự “kéo người về ở” thay vì chỉ “mua để trưng”.

Mua nhà để đầu tư thì dễ, tạo một khu đô thị sống thật thì khó. Đẹp không thôi thì chưa đủ, một căn nhà, để sống hay để “chụp ảnh kiến trúc”, phụ thuộc vào tầm nhìn của cả chủ đầu tư và người mua.