Hiện lãi vay ưu đãi đang nhón chân lên 6–9%/năm, còn lãi thả nổi thì 10–14% — mức lãi mà chỉ cần nhìn thôi, nhiều gia đình trẻ đã tự nhiên thấy mình… trầm lặng hơn bình thường.

Trong khi lãi tăng, giá nhà tiếp tục chơi trò leo núi. Báo cáo quý III cho biết giá căn hộ Hà Nội trung bình 95 triệu/m², mà đâu chỉ thế, 43% nguồn cung mới còn trên 120 triệu/m².

Người ta bảo căn hộ nhỏ 29–34m² là “vừa đủ sống”, nhưng nhìn giá 5–6 tỷ thì chắc sống… nội tâm là chính 😬

Cứ thử tưởng tượng: hai vợ chồng trẻ dắt nhau đi xem nhà, môi cười cố tỏ ra lạc quan. Về đến nhà, mở excel tính khoản vay 3–4 tỷ, lãi suất thả nổi. Xong cả hai lặng im, chỉ còn tiếng máy lạnh và một chiếc calculator đang run rẩy.

Không phải ngẫu nhiên thị trường chậm lại.

Theo VARS, người mua dùng vốn vay giờ tính toán kỹ lắm, tính như tính xem hôm nay ăn phở hay cơm để… đỡ tốn. Nhà đầu tư cũng bớt máu, vì đầu tư lúc này kiểu như đi bơi mà nước sâu hơn dự đoán: lời thì chưa thấy, tiền vay thì đã lấp lửng ngang cổ.

Doanh nghiệp phát triển dự án thì mắc kẹt giữa “rủi ro kép”: chi phí tài chính tăng, khách thì thưa dần. Thành ra nhiều dự án có nguy cơ nằm im như mấy cái mục tiêu Tết năm ngoái mình viết ra rồi… để đó.

👉 Đáng sợ nhất là các gói ưu đãi ngày xưa: 5,5%, hoặc miễn lãi 5 năm. Lúc ký hợp đồng, tâm trạng phơi phới như mới tỏ tình được đồng ý. Đến năm thứ sáu, lãi thả nổi nhảy lên, cảm giác y hệt người yêu nói dừng lại ý.

VARS khuyên ba điều rất giản dị:

– Đừng vay quá 50% giá trị tài sản, kẻo thành nô lệ lãi suất.

– Chọn dự án sạch pháp lý, chủ đầu tư đàng hoàng — ít nhất để sau này còn ngủ ngon.

– Và đặc biệt: đừng mua nhà khi cảm xúc đang lên cao, vì lãi vay không quan tâm hôm đó bạn vui hay buồn, nó chỉ quan tâm ngày trả tiền.

Tóm lại, thời điểm này mua nhà bằng vốn vay giống như nuôi cá cảnh cao cấp: lúc đầu đẹp lắm, nhưng một thời gian sau nhìn hóa đơn mà muốn thả luôn cả bể. Ai đang tính mua thì cứ bình tĩnh, tính lại, rồi tính tiếp. Trong bối cảnh này, tỉnh táo chính là một loại tài sản.